Solun zaferi sonrası Macron’un seçenekleri neler?

Fransa’da seçmen aşırı sağı iktidardan uzak tuttu, birinciliği sol ittifaka verdi. Sadece üç hafta önce kurulan Yeni Halk Cephesi parlamentoya 182 vekil göndermeyi başardı. Ancak 577 sandalyeli mecliste çoğunluk için gereken 289 sayısına ulaşamadı. Paris’te yapılacak Olimpiyat Oyunları’na üç haftadan az zaman kalmışken hükümetin nasıl kurulacağının belirsiz olduğu bir tablo ortaya çıktı.

Desteklediği merkez ittifak ikinci olan Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, hükümetin kurulması için adım atmadan önce “bekleyeceğini” söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı NATO zirvesi için bu hafta Washington’da olacak.

Macron’un hükümet kurma görevini meclisten bir isme vermek için önünde net bir son tarih bulunmuyor. Ayrıca bu görevi en çok oyu alan partinin liderine vermek zorunda da değil. Partilerden bağımsız bir teknokrat hükümeti kurmak da Macron’un seçenekleri arasında, ancak atacağı her adım meclisin onayına bağlı. Yani en az 289 vekilin uzlaşısı şart.

İttifak mesaisi zorlu geçecek

Yeni milletvekilleri bugünden itibaren mecliste çalışmaya başlarken ilk oturum 18 Temmuz’da yapılacak. Oluşan yeni parlamento, başta vergiler ve göç politikası olmak üzere birçok konuda derin ayrılıklara sahip partiler arasında bölündü.

Macron daha önce, Yeni Halk Cephesi içinde yer alan aşırı sol çizgideki Boyun Eğmeyen Fransa ile ortaklık aramayacağını söylemişti. Ancak aynı ittifakta yer alan Yeşiller ve Sosyalist Parti ile müzakere edebilir. Yine de daha ılımlı bu partilerle müzakere sürecinin zorlu geçmesi bekleniyor. Macron seçimlerden zayıflayarak çıksa da görev süresi 2027 sonunda bitecek ve o tarihten önce istifa etmeyeceğini açıklamıştı.

Macron’un merkez partisinden olan Başbakan Gabriel Attal hükümeti, geçen hafta işsizlik yardımından yararlanma hakkını kısıtlayan bir kararı askıya almıştı. Bu, seçimler öncesi sol partilere bir jest olarak algılandı.

Sol parti liderinden Filistin sözü

Hükümet kurma görevini almaları halinde sol ittifak içinden hangi ismin öne çıkacağı da belirsiz.

Boyun Eğmeyen Fransa, Gazze savaşından sonra İsrail’i soykırımla suçlamış, diğer sol partiler buna tepki göstermişti. Boyun Eğmeyen Fransa partisinin lideri Jean-Luc Melenchon seçimlerden önce yaptığı açıklamalarda, iktidara gelirlerse Filistin devletini tanıma sözü de vermişti.

Boyun Eğmeyen Fransa partisinin lideri Jean-Luc MelenchonFotoğraf: Thomas Padilla/AP Photo/picture alliance

Macron’un erken seçim ilanından önce sol partiler arasında bir ittifak yoktu. Partiler Avrupa Parlamentosu seçimlerine ayrı girerken; Sosyalistler oyların yüzde 14’ünü almıştı. Boyun Eğmeyen Fransa yüzde 10’un altında kalmış, Yeşillerin oy oranı ise yüzde 5,5 olmuştu.

Seçim kampanyası sırasında sol ittifak asgari ücreti 1400 eurodan 1600 euroya çıkarma sözü verdi. Ayrıca Macron’un 64’e çıkardığı emeklilik yaşını 62’ye düşüreceklerini, gıda ve enerji fiyatlarını sabitleyeceklerini de söylediler.

Eski cumhurbaşkanı meclise döndü

30 Haziran’daki ilk turdan aşırı sağ Ulusal Birlik (RN) partisi ilk sırada çıkmıştı. Ancak izleyen süreçte birçok seçim bölgesinde adaylar, aşırı sağ karşısındaki en güçlü isim lehine yarıştan çekildi. Sadece birkaç gün önce Fransa’nın yeni başbakanı olarak gösterilen 28 yaşındaki Jordan Bardella, seçim yenilgisinin ardından yaptığı ilk açıklamada, Macron’un merkez partisi ve sol parti adaylarının kendilerine karşı hareket etmesine tepki gösterdi, bu durumu “Utanç ittifakı” olarak niteledi.

RN’nin önde gelen ismi ve 2027’de cumhurbaşkanı adayı olması beklenen Marine Le Pen, “Zaferimiz sadece gecikti” dedi. Bu arada Le Pen’in kızkardeşi Marie-Caroline az farkla meclise girmeyi kaçırdı. Öte yandan eski Cumhurbaşkanı Francois Hollande Sosyalist parti üyesi olarak siyasete geri döndü.

AFP,AP / MUK,HS